Składowanie blokowe i składowanie rzędowe

W obecnych czasach w magazynach najczęściej mamy do czynienia z dwoma metodami składowania ładunków – składowaniem rzędowym oraz składowaniem blokowym. Wybór konkretnego sposobu składowania uzależniony jest przede wszystkim od specyfiki składowanego produktu oraz od jego rotacji.

Przy wyborze systemu składowania należy również wziąć pod uwagę wykorzystywane w magazynie rozwiązania technologiczne oraz stosowany typ nośnika.

Strefa magazynowania w magazynach wyposażona jest najczęściej w regały magazynowe, które są ułożone w określony sposób, a pomiędzy nimi znajdują się korytarze przeznaczone dla urządzeń operacyjnych. Strefa składowania może być również podzielona z uwagi na zadania, które są realizowane w poszczególnych podstrefach.

Jakie są różnice pomiędzy składowaniem rzędowym a blokowym? Jakie są główne wady i zalety obu tych metod? Na te i inne pytania dotyczące składowania rzędowego i blokowego znajdziecie odpowiedzi w poniższym artykule.

Składowanie blokowe

Składowanie blokowe jest metodą często wykorzystywaną w magazynach, w których składowane są stosunkowo niewielkie ilości SKU, natomiast ilość poszczególnych indeksów jest stosunkowo wysoka. W takim systemie składowania jednostki magazynowe są układane jedna przy drugiej.

W tym celu wykorzystuje się sztaplowanie w stosy na podłodze magazynu lub specjalne regały przeznaczone do tego typu składowania ładunków.

W takim systemie dostęp do jednostki magazynowej składowanej w środku bloku możliwy jest dopiero po usunięciu innych jednostek – z tego względu składowanie blokowe wymusza zarządzanie polityką rotacji zapasów określaną jako LIFO (Last In, First Out).

Dużą zaletą tego typu systemu składowania jest bardzo wysoki współczynnik wykorzystania powierzchni magazynowej – system umożliwia osiągnięcie dużej wydajności przy zastosowaniu rozwiązań automatycznych.

Jakie regały do składowania blokowego

Rodzaj systemów regałowych zastosowanych w danym magazynie uzależniony jest przede wszystkim od metody składowania wykorzystywanej w tym magazynie. Blokowe składowanie jest często spotykane w obiektach przy-produkcyjnych, jak również w mroźniach oraz chłodniach.

W magazynach, w których wykorzystuje się składowanie blokowe najczęściej pojawiają się następujące typy systemów regałowych:

• regały wjezdne – charakteryzują się bardzo wysokim współczynnikiem wykorzystania powierzchni magazynowej, co jest osiągane dzięki eliminacji wielu korytarzy operacyjnych. Przy takim systemie regałowym wózek widłowy wraz z ładunkiem wjeżdża w głąb systemu regałowego, a sama paleta jest odkładana na szynach nośnych.
• regały przepływowe – dzięki zastosowaniu w nich rolek transportowych zamontowanych w tunelach regałowych zapewniona jest możliwość zarządzania gospodarką magazynową przy zastosowaniu zasady FIFO (First In, First Out). W regałach przepływowych palety umiejscowione są na rolkach, a podczas ich transportu w głąb systemu regałowego wykorzystywana jest siła grawitacji.
• regały satelitarne – w tym systemie regałowym transport palet w głąb systemu regałowego jest przeprowadzany przy wykorzystaniu zdalnie sterowanej platformy samojezdnej. Taka platforma automatycznie porusza się po szynach nośnych, na których przechowywane są poszczególne materiały.

Składowanie rzędowe

Składowanie rzędowe jest metodą szczególnie popularną w magazynach, w których składowana jest znaczna ilość SKU, z kolei ilość poszczególnych indeksów jest relatywnie niewielka.

Składowany indeks jest lokowany w rzędach regałów, które są ułożone równolegle do siebie. Do każdej składowanej jednostki powinien zostać zapewniony swobodny dostęp – umożliwia to wygodne zarządzanie stanami magazynowymi poszczególnych indeksów oraz prosta integracja z WMS.

Takie składowanie charakteryzuje się niskim współczynnikiem wykorzystania powierzchni magazynowej, który rośnie wraz z wykorzystaniem sprzętu typu VNA.

Składowanie rzędowe – zalety i wady

Składowanie rzędowe ma zarówno zalety, jak i wady. Do tych pierwszych zaliczamy przede wszystkim:

• możliwość bezpośredniego dostępu do składowanego towaru – palety oraz regały nie zagradzają w żaden sposób dostępu do innych przechowywanych w magazynie jednostek;
• stosunkowo niski koszt – towar może być magazynowany bezpośrednio na podłodze lub z wykorzystaniem najprostszych systemów regałów magazynowych;
• regały magazynowe wykorzystywane w składowaniu rzędowym mogą być dostosowane do konkretnej powierzchni magazynowej;
• możliwość wykorzystania składowania rzędowego zarówno w magazynach zamkniętych, jak i otwartych.

Do głównych wad składowania rzędowego zaliczamy:

• niski współczynnik wykorzystania powierzchni – pomiędzy regałami muszą znajdować się korytarze robocze, którymi poruszają się operatorzy wózków widłowych;
• mało opłacalne rozwiązanie w przypadku składowania w magazynie jednolitych produktów – jeśli produkty są jednolite, to nieograniczony dostęp do nich nie jest niezbędny.

Regały paletowe w składowaniu rzędowym

Najbardziej popularnym systemem regałowym wykorzystywanym w magazynach na świecie są regały paletowe rzędowe. Jest to bardzo prosta konstrukcja ramowa, w przypadku której jednostki magazynowe odkładane są do tzw. gniazda.

Dzięki modułowej budowie można tworzyć rzędy o nieskończonej długości, a wysokość takiego regału ograniczona jest przede wszystkim zasięgiem urządzenia nośnego wykorzystywanego w magazynie.

W magazynach wyposażonych w regały paletowe rzędowe można składować przede wszystkim palety oraz standardowe ładunki, ale również ładunki nietypowe. Regały te bez większych problemów mogą być dostosowane do indywidualnego procesu logistycznego wykorzystywanego w danym magazynie.

Fakt, że w dzisiejszych czasach powierzchnia magazynowa jest często na wagę złota, doprowadził do powstania systemów regałów wysokiego składowania.

Czy składowanie blokowe można prowadzić bez regałów

W wielu branżach bardzo popularne jest składowanie blokowe bezpośrednio na podłodze, bez wykorzystania systemu regałowego.

W przepisach prawnych nie zostało w żaden sposób określone, które produkty mogą być przechowywane w taki sposób, a które nie. W Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów BHP określono natomiast, że ładunki mogą być piętrzone do takiej wysokości, która nie zagraża stabilności stosu. Osobą odpowiedzialną za zapewnienie bezpieczeństwa na terenie magazynu jest pracodawca.

Bezpieczeństwo podczas składowania blokowego na podłodze zależy od specyfiki produktu i wymaga zdroworozsądkowego podejścia. W pierwszej kolejności należy zweryfikować wytrzymałość składowanych materiałów na ściskanie.

Dodatkowo należy wziąć pod uwagę różne czynniki zewnętrzne – np. w przypadku zastosowania w ładunkach kartonowych zabezpieczeń, duża wilgotność może doprowadzić do ich rozmięknięcia.

Podstawową zaletą tego typu składowania jest niski koszt z uwagi na brak konieczności zakupu systemu regałowego.